ΤΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (CISD) ΑΠΑΝΤΑ ΣΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ κ. ΤΡΙΓΩΝΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΡΟΛΟ ΤΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Τι έργο «παίζουν» οι εθελοντές στην Επιθεώρηση?

19.03.15

Με έκπληξη αναγνώσαμε στο Δελτίο Τύπου της 17.03.15 του Αναπληρωτή Υπουργού ΠΑΠΕΝ με τίτλο «Οι 104 Επιθεωρητές δεν επαρκούν» την ακροτελεύτια διατύπωση «το κενό που παρατηρείται με φόντο την κατεστραμμένη οικονομία της χώρας μας, θα μπορούσε να καλύψει ένα συμμετοχικό σύστημα με την συμβολή συλλογικοτήτων πολιτών και μερικές εκατοντάδες εθελοντές επιστήμονες - γνώστες του αντικειμένου». 

Η ιδέα της συνδρομής μεμονωμένων εθελοντών ή συλλογικοτήτων και η συμπληρωματική τους δράση στις ολιγομελείς πλέον και ανεπαρκείς κρατικές ελεγκτικές δομές, όπως διατυπώθηκε  από τον αναπληρωτή Υπουργό Περιβάλλοντος, είναι μια αυτονόητη και τρέχουσα πρακτική, καθώς ο ενεργός πολίτης οφείλει να πληροφορεί τις αρμόδιες αρχές όταν ο νόμος παραβιάζεται.

Πολλές και σοβαρές υποθέσεις παραβατικότητας, κύρια σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, ήλθαν στο φως μετά από καταγγελίες κοινωνικών, συλλογικών φορέων και πολιτών τις περισσότερες φορές βάσιμες και τεκμηριωμένες.

Όμως, τι ακριβώς υπονοεί ο Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος με αυτήν τη διατύπωση;

Μια διατύπωση, που -προφανώς- δεν προέκυψε μετά από σοβαρή, υπεύθυνη και τεκμηριωμένη επεξεργασία, καθώς διακρίνεται από την παντελή απουσία γνώσης της σχετικής νομοθεσίας αλλά και της τρέχουσας πραγματικότητας.

Αντιλαμβανόμαστε ότι -πιθανότατα- αναφέρεται στους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος, που μετά από μια περίοδο 10 χρόνων λειτουργίας υποβαθμίστηκαν από την προηγούμενη κυβέρνηση και συρρικνώθηκαν σε τέτοιο βαθμό που έχασαν κάθε λόγο ύπαρξης, ενώ για τα ζητήματα Ενέργειας και Δόμησης ενεργοποιήθηκαν οι σχετικές διατάξεις με αποτέλεσμα  ιδιώτες Ενεργειακοί Επιθεωρητές και Ελεγκτές Δόμησης να υποβοηθούν σημαντικά το έργο των επίσης ολιγάριθμων αντίστοιχων επιθεωρητών.

Το θέμα είναι εξαιρετικά σοβαρό για να χρησιμοποιείται σε ανέξοδες επικοινωνιακές διατυπώσεις με μορφή «ιδεών».

Γιατί, εάν η πρόθεση του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος είναι να χρήσει «επιθεωρητές» τους εθελοντές και τις συλλογικότητες, τότε με απογοήτευση αντιλαμβανόμαστε ότι δεν έχει ακόμη ενημερωθεί από τις Υπηρεσίες του ή δεν έχει αντιληφθεί την πραγματική διάσταση του λειτουργήματος της Επιθεώρησης.

Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, οι ήδη υποβόσκουσες ανησυχίες μας, που αφορούν στο κύρος του Υπουργείου Περιβάλλοντος, ενισχύονται παρά τις ειλικρινείς -περί του αντιθέτου- ελπίδες μας ...

Ο έλεγχος, η αξιολόγηση, η επιστημονική και νομική τεκμηρίωση κάθε ελεγχόμενου έργου απαιτεί κατάλληλη επιστημονική γνώση, σοβαρή εξειδίκευση, εμπειρία και ειδικά προσόντα.

Η Επιθεώρηση δεν πρόκειται για μια απλή «καταγραφική» ή «καταγγελτική» εργασία αλλά για ένα σοβαρό λειτούργημα  που ΜΟΝΟ τα θεσμοθετημένα, εντεταλμένα και με τις κατάλληλες αρμοδιότητες όργανα μπορούν να υλοποιήσουν υπεύθυνα, σύμφωνα με την σχετική Εθνική και Ευρωπαϊκή Νομοθεσία.

Θα περιμέναμε από τον Αναπληρωτή Υπουργό, πριν εκτεθεί με εύκολες διατυπώσεις εντυπωσιασμού, να είχε εγκαίρως:

· αντιμετωπίσει το θέμα με την δέουσα σοβαρότητα αφού πρώτα αποκτήσει  εμπεριστατωμένη γνώση όλων των παραμέτρων της φύσης και της λειτουργίας της Επιθεώρησης, των ευθυνών και αρμοδιοτήτων -που αυτή έχει επωμισθεί- καθώς και των πραγματικών δυσκολιών, που ενέχονται σε όλα τα στάδια των διαδικασιών

· αντιληφθεί την σκοπιμότητα των κυβερνητικών επιλογών της προηγούμενης κυβέρνησης, που με τις μεθοδεύσεις της διέλυσε κυριολεκτικά την Επιθεώρηση (με το γνωστό σύστημα της υποβάθμισης και σαλαμοποίησης των επιμέρους Ειδικών Υπηρεσιών Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, Δόμησης, Αυθαιρέτων, Ενέργειας και Μεταλλείων μετατρέποντάς τες σε ολιγομελή Τμήματα του οργανισμού του Υπουργείου), απομειώνοντας σκόπιμα την ανεξαρτησία, τη δυναμική και την αποτελεσματικότητα της

· προβεί στην άμεση ενεργοποίηση θεσμοθετημένων αλλά ανενεργών διατάξεων του ν.4014/11, οι οποίες αναβαθμίζουν ουσιαστικά τη διαδικασία των Περιβαλλοντικών Επιθεωρήσεων και ελέγχου και αντιμετωπίζουν δραστικά αφενός το ζήτημα έλλειψης Επιθεωρητών, με την δημιουργία του σώματος των Περιβαλλοντικών Ελεγκτών (πιστοποιημένων ιδιωτών), αφετέρου το είδος και την ποιότητα των ελέγχων όχι μόνο των έργων και δραστηριοτήτων αλλά και των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων ώστε να διασφαλίζεται η επιστημονική αντικειμενικότητα και αξιοπιστία τους.

Και ακόμη περισσότερο θα περιμέναμε από έναν Οικολόγο Υπουργό να μας ανακοινώσει την ενοποίηση της Επιθεώρησης σε μια ενιαία και Ανεξάρτητη Αρχή με κύρος, αρμοδιότητες και ικανό προσωπικό, ώστε σε συνεργασία με τους ιδιώτες επιθεωρητές και ελεγκτές αλλά και τους εθελοντές (συλλογικότητες και πολίτες που έχουν το γνωστικό υπόβαθρο και την πείρα αφού πρώτα  αξιολογηθούν και πιστοποιηθούν) να μπορεί να διαδραματίσει τον σπουδαίο ρόλο του βασικού ελεγκτικού μηχανισμού της χώρας.

Εφόσον προωθηθεί οποιαδήποτε υλοποίηση της «ιδέας» που διατυπώθηκε, ο Αναπληρωτής Υπουργός θα είναι ο τελικός υπεύθυνος για την οριστική απαξίωση του θεσμού των Επιθεωρητών, αλλά και για την συνέχιση της ασυδοσίας σε θέματα εφαρμογής της νομοθεσίας … και όχι μόνο.