ΤΑ ΔΙΟΔΙΑ

Του Δημήτρη Κατσούλη

Η εγκατάσταση των πλευρικών διοδίων στην Φθιώτιδα και η έναρξη λειτουργίας τους έχει προκαλέσει την έντονη αντίδραση της τοπικής αυτοδιοίκησης και των τοπικών κοινωνιών. Οι Δήμοι διοργανώνουν διαμαρτυρίες και η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας εκδήλωσε την έντονη αντίθεσή της. Το θέμα των διοδίων είναι προ των πυλών και της Εύβοιας γιαυτό η εξέλιξή του στην γειτονική Φθιώτιδα μας αφορά ποικιλοτρόπως: και γιατί είμαστε μέρος της ίδιας Περιφέρειας, οπότε οφείλουμε την ανάδειξη της περιφερειακής αλληλεγγύης, αλλά κυρίως και γιατί προοιωνίζει τον αγώνα που πρέπει να δοθεί από την Εύβοια για την αποτροπή της εγκατάστασης των διοδίων στο δρόμο Σχηματάρι Χαλκίδα.

Γύρω από το θέμα «Διόδια» αναπτύσσονται βεβαίως επιχειρήματα και αφορισμοί που έχουν ευρύτερες  πολιτικές και ενίοτε ιδεολογικές αναγωγές. Άλλοι αφορίζουν κάθε τι στο οποίο οι χρήστες πληρώνουν, άλλοι κάθε τι το οποίο δεν είναι απολύτως και ερμητικά κλεισμένο στο Δημόσιο και άλλοι αναγάγουν τη διαμαρτυρία τους αναλόγως με τους ρόλους που κάθε φορά ενδύονται με αποτέλεσμα για παράδειγμα ως Βουλευτές του 2007 να έχουν ψηφίσει και ως Δήμαρχοι του 2014 να διαμαρτύρονται.

Οφείλουμε συνεπώς κάθε φορά που τοποθετούμε απόψεις και θέσεις να καταθέσουμε το γενικό πλαίσιό αναφοράς, δηλαδή τα πολιτικά προαπαιτούμενα. Στις σημερινές συνθήκες μεγάλα έργα υποδομής χρηματοδοτούνται και κατασκευάζονται και με το σύστημα της παραχώρησης. Ιδιώτες και τράπεζες βάζουν κεφάλαια, κατασκευάζουν τους δρόμους και οι χρήστες πληρώνουν διόδια. Θα ήταν ίσως καλό το Δημόσιο να έχει ανεξάντλητους πόρους για να μην έχει ανάγκη όλους αυτούς, πλην όμως δεν διαθέτει τους αναγκαίους πόρους. 

Η παραχώρηση βασίζεται σε συμβάσεις οι οποίες εγκρίνονται από την Βουλή. Συνεπώς η Κυβέρνηση προηγουμένως διαπραγματεύεται τους όρους και εν συνεχεία οι Βουλευτές αναλαμβάνουν την πολιτική ευθύνη της αποδοχής ή της απόρριψης. Το ότι υπάρχουν όροι ανόητοι, καταχρηστικοί ή σε βάρος του Δημοσίου Συμφέροντος την βαριά ευθύνη φέρουν οι Κυβερνήσεις και η Βουλή. Επίσης κάθε σύμβαση όπως και κάθε νόμος τροποποιείται και αναθεωρείται όταν οι συνθήκες αλλάζουν ή διαπιστώνονται λάθη και παραλείψεις. Η άποψη που λέει ότι τα συγκεκριμένα διόδια ή οι συγκεκριμένες τιμές επιβάλλονται από τον νόμο και δεν αλλάζουν μόνο από ανεύθυνες και ανίκανες ή υποτακτικές Κυβερνήσεις μπορεί να υποστηριχθεί, πάντως σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποστηρίζεται από πολιτικούς που αντλούν την νομιμοποίησή τους από την λαϊκή κυριαρχία και διαθέτουν την κοινή λογική.

Ως εκ τούτου κανένας αγώνας της τοπικής κοινωνίας της Φθιώτιδας και κάθε άλλης περιοχής δεν πάει χαμένος αρκεί να επιβάλλει την επαναδιαπράγματευση, την τροποποίηση των συμβάσεων και την κατοχύρωση του δημοσίου συμφέροντος και των δικαιωμάτων των τοπικών κοινωνιών σε ένα ασφαλές και σύγχρονο οδικό δίκτυο τόσο στο έργο παραχώρησης όσο και στο παράπλευρο οδικό δίκτυο. Είναι τουλάχιστον εξωφρενικό Υπουργοί να ισχυρίζονται ότι οι κάτοικοι μπορούν εναλλακτικά να χρησιμοποιούν οδικό δίκτυο της δεκαετίας του ΄60.

Όλα τα παραπάνω έχουν τεράστια σημασία για την Εύβοια. Στα διόδια της Φθιώτιδας η αντιπαράθεση είναι γύρω από το ποσόν, την κατάσταση του παράπλευρου οδικού δικτύου και κυρίως την ανταποδοτικότητα. Ο ίδιος ο αρμόδιος Υπουργός θεμελιώνει τα εν πολλοίς σαθρά και παρωχημένα επιχειρήματά του στην ανταποδοτικότητα των υπηρεσιών για τους χρήστες των έργων. Σε αυτό ακριβώς το επιχείρημά του, δηλαδή ότι τον δρόμο τον πληρώνει ο χρήστης, καταρρίπτεται η εφαρμογή της σύμβασης παραχώρησης στα διόδια της Εύβοιας, δηλαδή το Σχηματάρι Χαλκίδα. Αρκεί μόνο αυτό το επιχείρημα του Υπουργού για να τροποποιηθεί η Σύμβαση και να μην εγκατασταθούν τα διόδια στο δρόμο Σχηματάρι Χαλκίδα προκειμένου να πληρωθεί ο παραχωρησιούχος της Ιονίας Οδού!!! Αφού παραδέχεται ότι ο χρήστης πληρώνει τον δρόμο παραδέχεται ότι και ο χρήστης του Σχηματάρι Χαλκίδα δεν μπορεί να πληρώνει έναν άλλον δρόμο που δεν τον χρησιμοποιεί.

Όσο για την σύμβαση ασφαλώς και τροποποιείται. Αρκεί να υπάρχει η πολιτική βούληση και ο αγώνας της τοπικής κοινωνίας για να την διαμορφώσει. ’Ολα τα άλλα είναι κουραφέξαλα. Γιαυτό λοιπόν ας παρακολουθούμε συμπαραστεκόμενοι στον αγώνα των τοπικών κοινωνιών της Φθιώτιδας έχοντας το νου μας στον δικό μας αγώνα.