«Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στα χρόνια της κρίσης»

Σημεία Ομιλίας Υπουργού ΠΕΚΑ, Γιώργου Παπακωνσταντίνου

στα εγκαίνια της 6ης Διεθνούς Έκθεσης Energy-Photovoltaic '11, με θέμα

 «Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στα χρόνια της κρίσης»

 Αθήνα 29 Σεπτεμβρίου 2011

"Σε αυτή την εποχή που βρισκόμαστε, σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία για την οικονομία και τους πολίτες. Σε μια στιγμή που μόνη διέξοδο από την κρίση αναγνωρίζουμε ότι είναι η ανάπτυξη, ανάμεσα στα πολλά ταμπού που πρέπει να προσπεράσουμε, είναι και το ταμπού απέναντι στις επενδύσεις, τους επενδυτές και την παραγωγική διαδικασία.

Η χώρα διψάει για επενδύσεις που θα δημιουργήσουν θέσεις δουλειάς και προστιθέμενη αξία – δηλαδή νέο εισόδημα για όλους.

Για το λόγο αυτό, είναι πάντοτε μεγάλη τιμή και χαρά να βρίσκομαι σε χώρους μαζί με εκπροσώπους και στελέχη από τα πιο παραγωγικά και πιο δυναμικά τμήματα της οικονομίας μας. Και με αυτή την ευκαιρία να επικοινωνώ προς όλες τις κατευθύνσεις τους στόχους και τις ενέργειες του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής για την προώθηση των επενδύσεων και της ανάπτυξης της χώρας μας.

Σε αυτή την πορεία επενδύσεων και ανάπτυξης, το ΥΠΕΚΑ παίζει ένα σημαντικό ρόλο.

Κάποιοι από τους πιο σημαντικούς νέους και παραδοσιακούς τομείς ανάπτυξης, ρυθμίζονται από το ΥΠΕΚΑ. Τομείς όπως η ενέργεια και ιδιαίτερα οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η διαχείριση των απορριμμάτων, η αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου.

Όμως το ΥΠΕΚΑ χειρίζεται και δύο εργαλεία τα οποία μπορούν να επιταχύνουν την αναπτυξιακή διαδικασία, την περιβαλλοντική αδειοδότηση και τις χρήσεις γης.

Και τα δύο αυτά εργαλεία είναι καθοριστικά για το σύνολο των οικονομικών δραστηριοτήτων της χώρας μας, είναι όμως επίσης καθοριστικά για την ανάπτυξη του τομέα που αυτή την περίοδο ποντάρουμε περισσότερο για την προσέλκυση επενδύσεων που δεν είναι άλλος από τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

Οι ΑΠΕ αποτελούν κεντρικό συστατικό στοιχείο της αναπτυξιακής μας πολιτικής και άμεση προτεραιότητα του ΥΠΕΚΑ από τη σύστασή του, πριν από δύο χρόνια.

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας:

·         Είναι ένας τομέας που μπορεί να δώσει ενέργεια και στην αναπτυξιακή διαδικασία

·         Είναι διεθνής δέσμευση των χωρών που έχουν συνυπογράψει τους στόχους του 20-20-20 (για την προώθηση της εξοικονόμησης ενέργειας-των ΑΠΕ- τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου)

·         Είναι συγκριτικό πλεονέκτημα που οφείλουμε να αναπτύξουμε στο πλαίσιο ενός μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού, του οποίου στόχος είναι η προσαρμογή του ενεργειακού συστήματος στις σημερινές και μελλοντικές προκλήσεις (περιβαλλοντικές, ασφάλεια, διακύμανση τιμών – ενεργειακή φτώχεια, βέλτιστο μίγμα, εξοικονόμηση).

·         Και είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρο να βλέπει κανείς ότι αυτή η προσπάθεια αποδίδει.

·         Αυτό που βλέπουμε είναι ότι σε μία περίοδο που πραγματικά οι επενδύσεις, αν και πολύ καλές δυσκολεύονται να βρουν χρηματοδότηση, το πρώτο εξάμηνο του 2011, στη χώρα μας προστέθηκαν σχεδόν 300 MW από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

·         Σήμερα, έχουμε ξεπεράσει τα 2 GW από ΑΠΕ. Αν δει κάποιος αυτό που έρχεται από πλευράς δικτύων και εγκατάστασης, όχι απλώς θα πιάσουμε τους στόχους μας για το 2014 και το 2020, αλλά και θα τους ξεπεράσουμε. Και αυτό είναι πάρα πολύ θετικό για την ελληνική οικονομία.

·         Εμείς προσπαθούμε, όχι απλώς να συνοδεύσουμε αυτή την πορεία, αλλά να την κάνουμε πιο δυναμική, με μεγάλες παρεμβάσεις, όπως είναι το σχέδιο «Ήλιος», με την πάρα πολύ απλή ιδέα, ότι η Ελλάδα έχει ένα πάρα πολύ μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα, τον ήλιο της και τις άλλες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

·         Και πρέπει αυτό να το χρησιμοποιήσουμε και να εξάγουμε ήλιο, ηλιακή ενέργεια, στη Βόρεια Ευρώπη, στη Γερμανία και σε άλλες χώρες. Πρόκειται για μία επένδυση που μπορεί να φτάσει τα 20 δισ. ευρώ και με την οποία μπορούν να εξαχθούν μέχρι και 10 GW στις βόρειες χώρες.

·         Μια ιδέα και επένδυση πολύ φιλόδοξη, αλλά και πολύ ρεαλιστική, σε μια Ευρώπη που αναστοχάζεται το ενεργειακό μείγμα της και προσπαθεί να βρει τρόπους να στηρίξει την αναπτυξιακή διαδικασία στην Ελλάδα. Και βέβαια, για την χώρα μας, πρόκειται για μία είναι μια τεράστια ευκαιρία.

Οι πολιτική μας για τις ΑΠΕ:

·         Να δώσουμε πνοή σε φιλόδοξα και μεγάλα επενδυτικά σχέδια παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ όπως είναι το σχέδιο «Ήλιος» αλλά και στο πεδίο της αιολικής ενέργειας τα θαλάσσια αιολικά πάρκα. Θέλω σε αυτό το σημείο να τονίσω ότι τα μεγάλα επενδυτικά σχήματα δεν έρχονται να παραγκωνίσουν τις μικρότερες μονάδες. Το αντίθετο. Το «Ήλιος» είναι έργο ανεξάρτητο των εθνικών στόχων και δεν πρόκειται να επιβαρύνει ούτε τη δυνατότητα σύνδεσης νέων μονάδων στο εθνικό σύστημα, ούτε το κόστος για τον καταναλωτή και το δημόσιο μέσω εγγυημένης τιμής. Το εθνικό σύστημα έχει ανάγκη τις μονάδες που σήμερα αναπτύσσονται και αυτό θέλω να είναι ξεκάθαρο.

·         Να προχωρήσουμε την αδειοδότηση σχεδίων που βρίσκονται σε διαδικασία αξιολόγησης. Διαδικασία που έχει ήδη διευκολυνθεί με το χωροταξικό για τις ΑΠΕ – μια μεγάλη παρέμβαση του ΥΠΕΚΑ, ενώ παράλληλα νομοθετήσαμε και άμεσα υλοποιούμε την απλοποίηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης για όλες τις επενδύσεις και προχωράμε σε νομοθετική παρέμβαση για την επιτάχυνση της αδειοδότησης και υλοποίησης θαλάσσιων αιολικών πάρκων.

·         Να αντιμετωπίσουμε το παραεμπόριο που έχει δημιουργηθεί με τις άδειες ΑΠΕ, ένα παραεμπόριο που βαίνει σε βάρος σοβαρών επενδυτών που διαθέτουν τα κεφάλαια για να προχωρήσουν τις επενδύσεις τους, αλλά παραμένουν δέσμιοι της αδειοδοτικής διαδικασίας. Στοχεύουμε να ορθολογικοποιήσουμε τη διαδικασία, μειώνοντας μεταξύ άλλων τις χρονικές προθεσμίες για την υλοποίηση των έργων.

·         Να στηρίξουμε την καινοτομία σε μικρότερης κλίμακας εγκαταστάσεις. Ήδη στηρίζουμε και ενθαρρύνουμε την εφαρμογή φωτοβολταικών συστημάτων στις κτιριακές εγκαταστάσεις (<10kW). Για το πρώτο εξάμηνο του 2011 έχουν υλοποιηθεί 3.351 αιτήματα, που προσθέτουν στο σύστημα ισχύ 28,1MW από μόλις 5,2MW το 2010. Με προσφορά σύνδεσης βρίσκονται 7.998 αιτήματα (69,7 MW) , ενώ τα νέα αιτήματα για σύνδεση στη ΔΕΗ φτάνουν τις 4.732 (27,8 MW).

·         Να βοηθήσουμε την τεχνολογική ανάπτυξη της εγχώριας βιομηχανίας παραγωγής ηλιακών συστημάτων, αλλά και συστημάτων που αξιοποιούν τις άλλες ανανεώσιμες πηγές. Είναι μια μεγάλη αγωνία πολλών, αν όλο αυτό το σχέδιο για την ανάπτυξη των ΑΠΕ θα οδηγήσει τελικά σε πολύ υψηλές εισαγωγές και ουσιαστικά μικρή ωφέλεια για την εγχώρια βιομηχανία. Θεωρούμε ότι η μεγάλη ανάπτυξη του κλάδου των ΑΠΕ είναι πεδίο ευκαιριών και για τους κατασκευαστές – παρά τις τοπικά δύσκολές οικονομικές συνθήκες – αλλά είμαστε πάντοτε έτοιμοι και ανοικτοί να δώσουμε επιπλέον στήριξη στην εγχώρια βιομηχανία υπό την προϋπόθεση φυσικά ότι μένουμε συνεπείς με το διεθνές πλαίσιο για τον ανταγωνισμό.

·         Να επιτύχουμε την ισορροπία στη διαμόρφωση τιμών ΑΠΕ, επιτρέποντας την κερδοφορία σε αυτό τον νέο και δυναμικό κλάδο, χωρίς να γονατίσουμε το Ελληνικό νοικοκυριό, τον κρατικό προϋπολογισμό και τις επιχειρήσεις που καταναλώνουν ενέργεια. Οι εγγυημένες τιμές ΑΠΕ είναι ένα τέτοιο εργαλείο που μπορεί να καλύψει όλες τις πλευρές. Θέλω όμως να ξεκαθαρίσω για ακόμη μία φορά και να δώσουμε ένα τέλος στην φημολογία ότι η ανακοίνωσή μας για επικαιροποίηση των εγγυημένων τιμών θα πλήξει όλους τους επενδυτές. Καταρχάς, να υπογραμμίσω ότι οι αποφάσεις που θα πάρουμε μετά τη διαβούλευση που έχουμε ξεκινήσει με τους αρμόδιους φορείς (ΡΑΕ, ΔΕΣΜΗΕ, ΔΕΗ) δε θα αφορούν αναδρομικά. Θα καταλήξουμε σε μία βιώσιμη λύση τόσο για το ΔΕΣΜΗΕ, όσο και για τους επενδυτές ΑΠΕ λαμβάνοντας υπόψη την πρόοδο της τεχνολογίας και το κόστος αυτής.

·         Επίσης, πέρα από την ηλεκτροπαραγωγή, το Υπουργείο υποστηρίζει τη συνεισφορά των ΑΠΕ, στη θερμική ενέργεια και στις μεταφορές. Επειδή ΑΠΕ δεν είναι μόνο αιολικά και ηλιακά πάρκα, ήδη βρίσκεται στη διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης η ΚΥΑ για την άρση των απαγορεύσεων σχετικά με τη χρήση σύμπυκτων βιομάζας (pellets) στους Νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης. Η απόφαση αυτή στηρίζεται στην πρόοδο της τεχνολογίας καύσης βιομάζας και ιδιαίτερα των pellets και τη μείωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης, στο γεγονός ότι η βιομάζα συνεισφέρει στην εξοικονόμηση ενέργειας και στον περιορισμό του κόστους για τη θέρμανση με χρήση συμβατικών καυσίμων.

Τέλος, σχετικά με την Ηλεκτροκίνηση, έχει συσταθεί επιτροπή που θα εισηγηθεί στο ΥΠΕΚΑ το σύνολο των προτεινόμενων δράσεων.

Όμως οι στόχοι μας για την ενέργεια περιλαμβάνουν και τον πολύ σημαντικό τομέα της εξοικονόμησης.

Είμαστε από τις πλέον ενεργοβόρες χώρες.

Διπλό δηλαδή το έγκλημα. Και δεν αξιοποιούμε τις ενεργειακές μας πηγές και καταναλώνουμε πολύ περισσότερο από τον μέσο Ευρωπαίο.

Στο πεδίο της εξοικονόμησης το ΥΠΕΚΑ όπως γνωρίζετε προωθεί συγκεκριμένα προγράμματα με συγκεκριμένες ομάδες στόχους:

•       Κατοικίες: «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον» (396 εκ. ευρώ): Από 1/2/2011 έως σήμερα, το πλήθος των αιτήσεων ανέρχεται σε 41.000, από τις οποίες οι 20.050 έχουν λάβει προέγκριση δανείου ενώ έχουν ήδη εγκριθεί 3.350. Εντός των προσεχών ημερών ο αριθμός των εγκρίσεων προσδοκάται να ξεπεράσει τις 5.000.

•       Δημόσια κτήρια: Προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης δημοσίων κτιρίων, έχουν ήδη προωθηθεί τρεις δράσεις χρηματοδότησης:

Εγκατάσταση μονάδων Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Αποδοτικότητας σε συνδυασμό με συστήματα Ψύξης με χρήση φυσικού αερίου σε νοσοκομεία (15 εκ. ευρώ).

Επιδεικτικά έργα αξιοποίησης ΑΠΕ και δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε υφιστάμενα δημόσια σχολικά κτίρια (40 εκ. ευρώ).

Πρότυπα επιδεικτικά έργα αξιοποίησης ΑΠΕ ή και Εξοικονόμησης Ενέργειας σε δημόσια κτίρια (40 εκ. ευρώ).

•       ΟΤΑ: Ολοκληρωμένος ενεργειακός σχεδιασμός δήμων - Πρόγραμμα «Εξοικονομώ»: Έχουν υποβληθεί 193 προτάσεις οι οποίες βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο αξιολόγησης.

•     «Χτίζοντας το Μέλλον» (ΚΑΠΕ): Ολοκληρωμένο πρόγραμμα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης σε πολλούς τομείς μέσω συμπράξεων ανάμεσα στο δημόσιο τομέα, την κατασκευαστική βιομηχανία και τους πολίτες.

•       Πρόγραμμα Ανάπτυξης Εταιρειών Ενεργειακών Υπηρεσιών: Το έργο αφορά την ανάπτυξη εταιρειών ενεργειακών υπηρεσιών τόσο για τον δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα. Αναπτύσσονται ειδικά σχήματα τόσο για τα κτίρια του δημοσίου όσο και για τα κτίρια κατοικίας μέσω συνεργασίας με την ΔΕΗ. Προβλέπεται πιλοτική φάση για 1000 κατοικίες και 5 δημόσια κτίρια.

•       Ενεργειακοί επιθεωρητές: Στο Μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών έχουν εγγραφεί έως σήμερα 5.412 προσωρινοί ενεργειακοί επιθεωρητές. Επόμενο βήμα η σύσταση του οριστικού Μητρώου Ενεργειακών Επιθεωρητών.

Ο τομέας της εξοικονόμησης είναι ένας εξίσου δυναμικός και σύγχρονος κλάδος στον οποίο η χώρα μας μπορεί να αναπτύξει και τις υπηρεσίες με εξαγωγικό προσανατολισμό, και τεχνογνωσία σε βιοκλιματικές ή ενεργειακά φιλικές οικοδομές, και την βιοτεχνία και βιομηχανία υλικών κατασκευών.

Μπορούμε λοιπόν – και το βλέπουμε ότι κινείται ήδη – να περιμένουμε και εισόδημα και ποιοτικές θέσεις εργασίας και καινοτομία και εξωστρέφεια για την οικονομία, αλλά και βιώσιμη ανάπτυξη και μείωση των εκπομπών αερίων και μόλυνση της ατμόσφαιρας και του περιβάλλοντος συνολικά από τον τομέα αυτό.

Θέλω να πιστεύω ότι σε όλη αυτή την προσπάθεια για την χώρα και την οικονομία, για το περιβάλλον και για την βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών θα είμαστε όλοι μαζί. Το ΥΠΕΚΑ είναι πάντοτε ανοικτό σε προτάσεις και καινοτόμες ιδέες για την ανάπτυξη του κλάδου. Και ελπίζουμε ότι και από τη δική σας μεριά θα συνεχίσει να υπάρχει η ίδια πίστη και δημιουργική διάθεση για την εξέλιξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην χώρα μας."