ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΜΕ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ Ή ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Απόσπασμα από: Yπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας- Γενική Γραμματεία Δημοσίων Επενδύσεων -ΕΣΠΑ, ΣΥΜΦΩΝΟ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ  2014-2020  (Εταιρικό Σύμφωνο για το  Πλαίσιο Ανάπτυξης – ΕΣΠΑ  2014-2020), Αθήνα, Μάιος 2014, σ. 177-178

Νησιωτικές Περιοχές: Κεντρικός στόχος είναι η βελτίωση της ελκυστικότητας των νησιών  ώστε να γίνουν τόποι κατοικίας και παραγωγής για 365 ημέρες το χρόνο με βάση την  αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων τους δηλαδή το μοναδικό φυσικό και  πολιτιστικό τους περιβάλλον (ιδιαίτερη χωρική ταυτότητα) ώστε να αποκτήσουν  ανταγωνιστικές δραστηριότητες και υψηλό επίπεδο ποιότητας ζωής εξασφαλίζοντας τις  ζωτικές υπηρεσίες.

Οι κύριες αναπτυξιακές επιλογές-στρατηγική ώστε να αντιμετωπιστούν οι ιδιαιτερότητες  του ελληνικού νησιωτικού χώρου στην πορεία για μια βιώσιμη ανάπτυξη είναι τα ποιοτικά,  πράσινα και ίσων ευκαιριών νησιά. Βασίζονται στην ανάγκη της εναρμόνισης με τους  στόχους (θεματικές ενότητες) της στρατηγικής Ευρώπη 2020, προσαρμοσμένες στις  ιδιαιτερότητες αλλά και στην αναγκαιότητα αλλαγής του αναπτυξιακού υποδείγματος των νησιών, δίνοντας έμφαση στην έξυπνη εξειδίκευση που αποτελεί προϋπόθεση για τη  βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.

Η δημιουργία τοπικής ταυτότητας που θα συνδυάζει και θα αναδεικνύει τοπικά  χαρακτηριστικά, πόρους και δεξιότητες αξιοποιώντας τα νέα εργαλεία της τεχνολογίας και

της γνώσης, αποτελεί στόχο που θα διαπνέει τη δράση των φορέων. Η ολοκληρωμένη  (πολυτομεακή) χωρική προσέγγιση θα αξιοποιήσει τη δυνατότητα για πολυταμειακές  δράσεις που εμπλέκουν περισσότερους από έναν Θεματικό Στόχο, έστω και αν κάποιος από αυτούς ιεραρχείται ως σημαντικότερος.

Με βάση αυτές τις επιλογές οι Θεματικοί Άξονες μιας νησιωτικής στρατηγικής ιεραρχούνται  ως εξής:

ΠΡΩΤΟΣ ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ. Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των νησιών στους τομείς  του τουρισμού, της γεωργίας και στο χώρο των μικρομεσαίων μεταποιητικών επιχειρήσεων μέσω της ενίσχυσης της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων και υπηρεσιών (νησιωτική ποιότητα) μέσα από την ανάδειξη της ταυτότητας τους (Θεματικός Στόχος 3).

Ο όρος «ποιότητα» για τα νησιά συνδέεται με την αξιοποίηση των ιδιαίτερων τοπικών  αναπτυξιακών δυνατοτήτων κάθε νησιού και με τη διασύνδεση του τουρισμού, της γεωργίας αλλά και της μικρής μεταποίησης με βάση τις τοπικές πρώτες ύλες, με το τοπικό  φυσικό περιβάλλον αλλά και τη τεχνογνωσία και το πολιτισμικό κεφάλαιο (αρχαίο αλλά και σύγχρονο, υλικό αλλά και άϋλο), συνδυάζοντάς το με τη σύγχρονη πολιτιστική αλλά και την  επιστημονική δημιουργία. Η ανάδειξη της ταυτότητας του κάθε νησιού με βάση το μύθο  του, τα ιστορικά, φυσικά, πολιτιστικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά και παραγωγικά του  χαρακτηριστικά μέσα στο παγκόσμια μοναδικό νησιωτικό σύμπλεγμα, τμήμα της  παγκόσμιας φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της  προωθούμενης στρατηγικής.

Επιδιωκόμενα κύρια αποτελέσματα είναι (α) η αύξηση της ανταγωνιστικότητας των τοπικών  επιχειρήσεων και η ανάπτυξη νέων σε καινοτόμους τομείς με επίπτωση την αύξηση του  ΑΕΠ, (β) η βελτίωση των δεξιοτήτων του πληθυσμού και η αύξηση της απασχόλησης με  επίπτωση στη μείωση της ανεργίας, στην αύξηση του ενεργού πληθυσμού και στη βελτίωση  της πληθυσμιακής σύνθεσης και (γ) η καλύτερη διαχείριση των περιορισμένων πόρων,  συμπεριλαμβανομένης και της ενέργειας, με στόχο τη μείωση του περιβαλλοντικού  αποτυπώματος και τη βιωσιμότητα των νησιών

ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ: Προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της  αποδοτικότητας των πόρων με ταυτόχρονη βελτίωση του οικολογικού αποτυπώματος  (Θεματικός Στόχος 6).

Ο όρος «πράσινα νησιά» συνδέεται με την προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντος και  με τη βελτίωση της αποδοτικότητας των περιορισμένων φυσικών πόρων των νησιών με  στόχο την εκπλήρωση των ευρωπαϊκών υποχρεώσεων της χώρας αλλά και την  αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής

Τα επιδιωκόμενα κύρια αποτελέσματα αφορούν (α) στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των

κατοίκων και της ελκυστικότητας των νησιών με στόχο τη βελτίωση της πληθυσμιακής τους σύνθεσης και (β) τη μείωση της χρήσης των πόρων με στόχο την επίτευξη της βιώσιμης  ανάπτυξης των νησιών

ΤΡΙΤΟΣ ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ. Αντιμετώπιση των επιπτώσεων της νησιωτικότητας που  ενισχύουν τον οικονομικό και κοινωνικό αποκλεισμό (Θεματικοί Στόχοι 8, 9, 10, 2, 11, 7, 1)

Κύριος στόχος είναι η βελτίωση της ελκυστικότητας των νησιών μέσα από τη παροχή ΥΓΟΣ  στα νησιά σε επίπεδο ανάλογο με εκείνο της ηπειρωτικής Ελλάδας και Ευρώπης ώστε να  βελτιωθεί η ελκυστικότητα τους ως τόπων κατοικίας και επαγγελματικής  δραστηριοποίησης. Οι τομείς στους οποίους η βελτίωση θεωρείται αναγκαία υφίστανται άμεσα ή έμμεσα τις συνέπειες της νησιωτικότητας και είναι η εξωτερική προσπελασιμότητα των νησιών (υποδομές και υπηρεσίες με ένα δίκτυο συνδυασμένων μεταφορών), η υγεία με  έμφαση στην πρωτοβάθμια υγεία των μικρών νησιών, η βελτίωση των δεξιοτήτων των νησιωτών μέσα από τη βελτίωση των υπηρεσιών βασικής εκπαίδευσης, δια βίου  εκπαίδευσης και κατάρτισης, η παροχή κοινωνικών υπηρεσιών ειδικά στις περισσότερο  ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (ηλικιωμένοι, αλλοδαποί, γυναίκες, νέοι, άτομα με  αναπηρίες).

Τα επιδιωκόμενα κύρια αποτελέσματα είναι (α) η αύξηση της απασχόλησης και του  ενεργού πληθυσμού με αναμενόμενη επίπτωση στη βελτίωση των δημογραφικών και  άλλων χαρακτηριστικών του πληθυσμού και η συνολική ευημερία, (β) η βελτίωση της  ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων με επίπτωση στην αύξηση της παραγωγής και των εισοδημάτων.