Της Μαρίας Δαμανάκη, Επιτρόπου της Ε.Ε.
Στις μέρες μας η θάλασσα είναι πιο καίρια για την
ζωή μας από ποτέ, αν όχι περισσότερο: ξεμένουμε από γη για την αναζήτηση της
τροφής και της ενέργειάς μας και τα αναζητούμε στη θάλασσα. Οι θαλάσσιες
διαδρομές διασταυρώνονται, όπως διασταυρώνονται οι δρόμοι στην ξηρά.
Καλλιεργούμε και θερίζουμε τη θάλασσα. Αντλούμε
ενέργεια από αυτή. Ετοιμαζόμαστε να την εξορύξουμε. Αυτό παρουσιάζει τόσο
ευκαιρίες όσο και προκλήσεις: να ενισχύσουμε την οικονομία της Ευρώπης με «μπλε
ανάπτυξη» από τις θάλασσες και τη διττή πρόκληση, από την μια να διατηρήσουμε
τις θάλασσες ασφαλείς κι από την άλλη να χρησιμοποιήσουμε τους δυσεύρετους
πόρους με βιώσιμο τρόπο.
Η «μπλε ανάπτυξη» είναι μία από τις κεντρικές
πολιτικές που ακολουθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο της Ολοκληρωμένης
Θαλάσσιας Πολιτικής της.
Αργότερα μέσα στο έτος θα παρουσιάσουμε την Στρατηγική
Μπλε Ανάπτυξης, που θα προτείνει ενέργειες αναφορικά με τις δεξιότητες, την
έρευνα, τη χρηματοδότηση και τις ρυθμίσεις που απαιτούνται για το ξεκλείδωμα
των δυνατοτήτων ανάπτυξης της οικονομίας της Ευρωπαϊκής ναυτιλίας. Σύντομα θα
ξεκινήσουμε μια δημόσια διαβούλευση σχετικά με το πώς να ξεκλειδώσουμε τις
δυνατότητες ανάπτυξης του θαλάσσιου και του παράκτιου τουρισμού. Σκοπεύουμε να
παρουσιάσουμε τα ευρήματα στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ημέρας Τουρισμού, το
οποίο θα λάβει χώρα στις Βρυξέλλες, στις 27 Σεπτεμβρίου.
Με τις ευκαιρίες έρχονται και οι προκλήσεις:
διαφορετικές θαλάσσιες δραστηριότητες τείνουν να αναπτυχθούν ξεχωριστά, και
εμπίπτουν σε διαφορετικές τομεακές πολιτικές. Ωστόσο, μοιράζονται μια κοινή
πηγή - τη θάλασσα. Και αν η θάλασσα είναι απέραντη, δεν είναι με κανέναν τρόπο
άπειρη.
Συγκρούσεις
Η αυξημένη δραστηριότητα γεννά συγκρούσεις για το
χώρο. Η χωρητικότητα για υπεράκτια αιολική ενέργεια αναμένεται να αυξηθεί
σχεδόν σαράντα φορές από τώρα μέχρι το 2030. Η υπεράκτια υδατοκαλλιέργεια επίσης
αυξάνεται. Και ας μην ξεχνάμε τις εκκολαπτόμενες βιομηχανίες, όπως η κυματική
και παλιρροϊκή ενέργεια, ή την εξόρυξη από τον θαλάσσιο βυθό. Όσοι επενδύουν σε
υπεράκτιες δραστηριότητες χρειάζονται το ίδιο είδος διαφάνειας, προβλεψιμότητας
και σταθερότητας με εκείνους που επενδύουν στην ξηρά.
Και άλλοι χρήστες, όπως οι ναυτιλιακές εταιρείες,
δεν επιθυμούν μια παράκτια δομή εμποδίζοντας την ακτοπλοϊκή οδό τους. Ο
Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός μπορεί να προσφέρει σε όλους τους χρήστες αυτό
που αναζητούν. Τα οικονομικά οφέλη του να είναι ο θαλάσσιος χωροταξικός
σχεδιασμός σε ετοιμότητα, ενδεχομένως να ανέρχονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια
ευρώ.
Η ναυτιλία αυξάνεται κατά μέσο όρο μεγαλύτερο του
8,5% κάθε χρόνο και μόνο ο τουρισμός κρουαζιέρας κρουαζιέρες έχει τριπλασιάσει
το μέγεθός του μεταξύ του 1999 και 2009. Όσο μεγαλύτερη είναι η κίνηση, τόσο
μεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος των ατυχημάτων - και τόσο μεγαλύτερη είναι η
ανάγκη για πρόληψη από αυτά και η άμεση αντίδραση σε περίπτωση που συμβούν.
Εποπτεία –
πληροφόρηση
Αυτή τη στιγμή, η Ε.Ε. και οι εθνικές αρχές που
είναι υπεύθυνες για διαφορετικές πτυχές της εποπτείας, συλλέγουν δεδομένα
ξεχωριστά και συχνά δεν τα μοιράζονται. Η θαλάσσια επιτήρηση μπορεί να
προσφέρει τρόπους ανταλλαγής πληροφοριών και δεδομένα ώστε να γίνει η επιτήρηση
φθηνότερη και πιο αποτελεσματική.
Η Επιτροπή έχει χρηματοδοτήσει δύο πιλοτικά έργα
για την διερεύνηση των πιθανοτήτων. Ένα από αυτά - BLUMASSMED - λαμβάνει χώρα
στη Μεσόγειο Θάλασσα και στον Ατλαντικό και η Ελλάδα είναι ένας από τους
εταίρους. Τα ευρήματα του έργου θα παρουσιαστούν στις Βρυξέλλες στις 7 Ιουνίου.
Μπορεί να έχουμε χαρτογραφήσει τις θάλασσες για
πλοήγηση, αλλά ακόμη γνωρίζουμε περισσότερα για την επιφάνεια της σελήνης, απ'
ό,τι για το βυθό της θάλασσας. Οι χάρτες μας δεν απεικονίζουν τους
υποθαλάσσιους βράχους και κοιλάδες, τα ιζήματα - άμμος, χαλίκι ή πέτρα, τα
κοράλλια, τη θαλάσσια βλάστηση, τις κοινότητες της θαλάσσιας ζωής.
Αυτό αποτελεί τροχοπέδη για τη θαλάσσια οικονομία,
καθώς οι θαλάσσιες βιομηχανίες χρειάζονται δεδομένα για να επεκταθούν. Πρέπει
να γνωρίζουν τι υπάρχει στον πυθμένα και στα ύδατα. Πρέπει να σχεδιάσουν τις
καταλληλότερες περιοχές, για να εκτιμηθεί η διαταραχή στη θαλάσσια ζωή, να
επιτευχθεί η ασφαλής λειτουργία και να μειωθεί το επιχειρηματικό ρίσκο.
Χαρτόγραφηση
πυθμένα
Αυτά τα στοιχεία υπάρχουν. Διαφορετικές δημόσιες
αρχές δαπανούν περισσότερο από ενάμισι δισεκατομμύριο ευρώ το χρόνο για τη
θαλάσσια παρακολούθηση. Αλλά είναι δύσκολο να ξέρουμε ποιος έχει τα δεδομένα. Η
απόκτησή τους απαιτεί μακροπρόθεσμες διαπραγματεύσεις. Και η συναρμολόγηση των
κατακερματισμένων αυτών δεδομένων, σε συνεκτικούς χάρτες είναι πάντα χρονοβόρα
και μερικές φορές αδύνατη. Έχουμε υπολογίσει ότι η αποδέσμευση αυτής της
κληρονομιάς των στοιχείων θα αυξήσει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών
παράκτιων δραστηριοτήτων κατά 300 εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο.
Σύμφωνα με την πρωτοβουλία «Γνώσεις για τη Θάλασσα
2020», 53 οργανισμοί - θαλάσσια ινστιτούτα, γεωλογικές έρευνες και μικρές
επιχειρήσεις - έχουν ενωθεί για να συγκεντρώσουν αυτά τα αποσπασματικά στοιχεία
και να τα καταστήσουν διαθέσιμα μέσω του διαδικτύου. Μέχρι τώρα έχουμε
δημιουργήσει χάρτες μόνο για έναν περιορισμένο αριθμό θαλάσσιων λεκανών, αλλά
από τα μέσα του 2014 σκοπεύουμε να έχουμε μια πλήρη χαρτογράφηση της Ευρώπης.
Φιλοδοξία μας είναι να έχουμε χαρτογραφήσει πλήρως
τον θαλάσσιο πυθμένα μέχρι το 2020 - συμπεριλαμβανομένου και του βάθος του
νερού, των ιζημάτων, των ορυκτών και των θαλάσσιων ειδών. Θα ξεκινήσουμε μια
διαδικασία διαβούλευσης αυτό το καλοκαίρι - και ανυπομονούμε για την συμβολή
σας.
Κι αυτή είναι η ουσία της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας
Πολιτικής. Αφορά στην εξοικονόμηση προσπάθειας και περικοπής του κόστους μέσω
της αξιοποίησης των συνεργιών μεταξύ των τομεακών πολιτικών. Πρόκειται για την
ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ διαφόρων παραγόντων, ούτως ώστε οι πολιτικές μας
να είναι συνεκτικές. Αφορά στην συνεργασία, ως πλήρωμα ώστε να παραμείνει το
πλοίο της "μπλε ανάπτυξης" στην πορεία του, ούτως ώστε οι παράκτιες
κοινότητές μας να μπορέσουν να ακμάσουν για τις μελλοντικές γενιές
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου