ΟΙ ΣΚΥΡΙΑΝΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΠΑΓΡΥΠΝΟΥΝ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΑΝΑΓΚΑΣΤΟΥΝ ΝΑ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΟΥΝ ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΟΥΣ

Πιέζει το ευρωπαϊκό λόμπι της αιολικής βιομηχανίας ώστε να εγκριθεί η επένδυση της Μονής Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Ορους που, μέσω μιας κοινοπραξίας, επιδιώκει την κατασκευή 9 αιολικών πάρκων.

Του Τάσου Σαραντή

Αναδημοσίευση από: http://www.briefingnews.gr/

Εντονες πιέσεις ασκήθηκαν το τελευταίο διάστημα προκειμένου να πέσουν οι υπογραφές ώστε να εγκριθεί η επένδυση της Μονής Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Ορους που, μέσω μιας κοινοπραξίας, επιδιώκει την κατασκευή 9 αιολικών πάρκων στη νότια Σκύρο, σε μια έκταση αμφισβητούμενου ιδιοκτησιακού καθεστώτος, στην οποία θα εγκατασταθούν 111 γιγαντιαίες ανεμογεννήτριες των 3MW και συνολική ισχύ 333 MW.

Πρόκειται για ένα φαραωνικό έργο που έχει προταθεί απ΄ το 2005, η υλοποίηση του οποίου δεν έχει επιτευχθεί αφού έχει προκαλέσει τη σύσσωμη αντίδραση των Σκυριανών που όλα αυτά τα χρόνια αγωνίζονται για τη ματαίωσή του, παρ’ όλο που δεν είναι αντίθετοι με τη χρήση των ΑΠΕ, έχοντας συγκεντρώσει 2.000 υπογραφές κατοίκων και φίλων της Σκύρου. Οι ίδιοι θεωρούν ότι στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα περιβαλλοντοκτόνο έργο που, εφόσον υλοποιηθεί, θα καταλάβει περίπου τη μισή έκταση του νησιού, θα πλήξει τα οικολογικά χαρακτηριστικά του και θα το μετατρέψει σε υποβαθμισμένη βιομηχανική ζώνη παραγωγής αιολικής ενέργειας, με πρόσχημα «την πράσινη ανάπτυξη» και την επενδυτική αναγκαιότητα των καιρών.

Την Παρασκευή 25/10 τόσο οι κάτοικοι του νησιού όσο και η Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα Δήμου, Φορέων & Συλλόγων Σκύρου, που έχουν συστήσει, πήραν μια «ανάσα» έπειτα από τη συνάντηση που είχαν για το θέμα με τον υπουργό Περιβάλλοντος Γιάννη Μανιάτη, και τη δέσμευση του τελευταίου ότι δεν θα προχωρήσει σε υπογραφή της άδειας εγκατάστασης του συγκεκριμένου αιολικού πάρκου χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της τοπικής κοινωνίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στη συνάντηση με τον κ. Μανιάτη, εκτός των εκπρόσωπων των ενδιαφερόμενων επενδυτών, παραβρέθηκαν στο πλευρό των κατοίκων και βουλευτές από όλο το πολιτικό φάσμα και συγκεκριμένα οι Βασίλης Δεμερτζής (Ν.Δ.), Παναγιώτης Δημόπουλος (ΠΑΣΟΚ), Βαγγέλης Αποστόλου (ΣΥΡΙΖΑ), Χρήστος Κωτσάκης (ΚΚΕ), Δημήτρης Αναγνωστάκης (ΔΗΜΑΡ), Νίκος Μαυραγάνης (ΑΝ.ΕΛΛ.), Αντώνης Ραλλάτος (υπεύθυνος Τομέα Περιβάλλοντος ΚΚΕ), καθώς και ο πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Στερεάς Ελλάδας κ. Πίσχινας Ανέστης.

 «Δεν εφησυχάζουμε και επαγρυπνούμε μέχρι την οριστική ματαίωση του συγκεκριμένου έργου», δηλώνουν ωστόσο οι Σκυριανοί, παρά τη θετική έκβαση της συνάντησης. Και πώς να εφησυχάσουν, άλλωστε, αφού, πριν από τη συνάντηση με τον κ. Μανιάτη οι πιέσεις για την έγκριση του έργου έπεφταν «βροχή», ενώ απ’ ό,τι διαφαίνεται οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές και οι υποστηρικτές της επένδυσης επεξεργάζονται και προσπαθούν να περάσουν μια νέα, αναθεωρημένη πρόταση.

Ευρωπαϊκές πιέσεις

Πιο συγκεκριμένα, την Πέμπτη 10/10 ο δήμαρχος Σκύρου, Μιλτιάδης Χατζηγιαννάκης, δέχθηκε τηλεφώνημα από τον υπουργό Περιβάλλοντος, ο οποίος του δήλωσε ότι δέχεται πιέσεις από την Ευρωπαϊκή Ενωση Αιολικής Ενέργειας (EWEA) ώστε να υπογράψει την άδεια εγκατάστασης των Αιολικών Πάρκων στη Σκύρο. Οπως αποδείχθηκε, μια μέρα πριν ο Τόμας Μπέκερ, διευθύνων σύμβουλος της EWEA, που αντιπροσωπεύει το λόμπι της αιολικής βιομηχανίας στην Ευρώπη, είχε αποστείλει επιστολή προς τον υπουργό προκειμένου να εκφράσει τις ανησυχίες του σχετικά με την ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας στην Ελλάδα και, πιο συγκεκριμένα, για την υπόθεση του έργου της Σκύρου.

Οπως αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στην επιστολή, «αν και σημαντικές προσπάθειες γίνονται για την ανάπτυξη μεγάλων αιολικών πάρκων στα νησιά του Αιγαίου και τη σύνδεσή τους στο δίκτυο με την ηπειρωτική χώρα, σημαντικοί διοικητικοί φραγμοί εξακολουθούν να καθυστερούν την πλήρη παροχή αδείας και την υλοποίηση των σχεδίων αυτών». «Πιο συγκεκριμένα, θα ήθελα να σας ζητήσω να υποστηρίξετε το πρότζεκτ των 333 MW στη Σκύρο, ένα τέλειο παράδειγμα ενός αιολικού έργου το οποίο καθυστερεί από διοικητικά εμπόδια. Στην περίπτωση αυτή, αν και οι αρμόδιες εθνικές αρχές και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διεξήγαγαν την ενδελεχή ανάλυση της περιβαλλοντικής μελέτης, η συγκατάθεση καθυστερεί ακόμα από τις πολιτικές αρχές», αναφέρεται στην επιστολή. «Πιστεύω ότι η υποστήριξή σας θα στείλει ένα ισχυρό μήνυμα στις διεθνείς αγορές, δείχνοντας τη δέσμευση της κυβέρνησής σας έναντι των επενδυτών της αιολικής ενέργειας», καταλήγει ο κ. Μπέκερ.

Την Παρασκευή 11/10 ο δήμαρχος Σκύρου δέχθηκε δεύτερο τηλεφώνημα από τον υπουργό Περιβάλλοντος, στο οποίο του δήλωσε ότι δέχεται πιέσεις από τον ίδιο τον πρωθυπουργό κ. Σαμαρά, ο οποίος του είπε να υπογράψει άμεσα την άδεια εγκατάστασης και ότι είναι υποχρεωμένος να το κάνει. Ωστόσο, στη συνάντηση που ακολούθησε στο υπουργείο την Παρασκευή 25 Οκτωβρίου ο κ. Μανιάτης προχώρησε σε μια γενναία πολιτική απόφαση, μη υπογράφοντας την έγκριση του έργου και ζητώντας απ’ όλες τις πλευρές «να σέβονται τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης και τους τρεις πυλώνες όπου αυτή εδράζεται, δηλαδή του περιβάλλοντος, της κοινωνίας και της οικονομίας». Μάλιστα, ο κ. Μανιάτης ζήτησε από τα ενδιαφερόμενα μέρη «να κινηθούν με σεβασμό αυτών των αρχών». Ετσι, όπως όλα δείχνουν, το συγκεκριμένο έργο (ανεξαρτήτως των λόγων) «παγώνει» επί του παρόντος, τουλάχιστον υπό την παρούσα πολιτική ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου, μέχρι νεωτέρας.

Είναι, όμως, ακριβώς έτσι τα πράγματα ή επιχειρείται η σύνταξη και κατάθεση μιας νέας, αναθεωρημένης πρότασης για το έργο από τους επενδυτές σε μια ενδεχόμενη αλλαγή της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου; Τρεις μέρες πριν από την προαναφερόμενη συνάντηση στο υπουργείο, ο υφυπουργός Παιδείας και βουλευτής Ευβοίας, στην οποία υπάγεται διοικητικά η Σκύρος, Συμεών Κεδίκογλου, αδυνατώντας να παραβρεθεί μαζί με τους υπόλοιπους φορείς του νησιού στην εν λόγω συνάντηση, επισκέφθηκε τον κ. Μανιάτη και τον ενημέρωσε για τις αιτίες που έχουν οδηγήσει στις αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας του νησιού. Κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους, ο υπουργός σημείωσε ότι, με βάση τη νέα τεχνολογία, για το ίδιο ποσόν ενέργειας απαιτείται ο μισός αριθμός ανεμογεννητριών, πράγμα που με τη σειρά του περιορίζει τον απαιτούμενο χώρο εγκατάστασης του αιολικού πάρκου στο νησί.

Αλλά και ο βουλευτής Εύβοιας της Δημοκρατικής Αριστεράς Δημήτρης Αναγνωστάκης, που παραβρέθηκε στη συνάντηση με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος, αφού χαιρέτισε την υπεύθυνη θέση του υπουργού, πρότεινε η όποια αναθεωρημένη πρόταση υπάρχει να κατατεθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Σκύρου, το οποίο εκφράζει γνήσια και αυθεντικά τη βούληση της τοπικής κοινωνίας. Συνεπώς, είναι θέμα χρόνου να διαφανεί εάν υπάρχει αναθεωρημένη πρόταση για την εγκατάσταση των γιγαντιαίων ανεμογεννητριών στη Σκύρο, καθώς και σε ποια πολιτική συγκυρία θα κατατεθεί.

Κατάληψη της έκτασης Natura

Από το 2005, η Σκύρος, το μεγαλύτερο σε έκταση νησί του συμπλέγματος των βορείων Σποράδων, με πληθυσμό 3.000 κατοίκων, βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα, και για την ακρίβεια στο μάτι της Μονής Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Ορους που αποφάσισε να προχωρήσει στην κατασκευή ενός γιγαντιαίου αιολικού πάρκου στο νησί.

Φορέας του έργου είναι η «Αιολική Νοτίου Σκύρου ΑΕ» στην οποία το 95% των μετοχών ανήκει στη Μονή Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Ορους. Οπως προκύπτει από την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου που έχει συνταχθεί για λογαριασμό των επενδυτών, η συνολική έκταση που θα καταλαμβάνουν τα εννιά αιολικά πάρκα των συνολικά 111 ανεμογεννητριών ανέρχεται σε 36.110 στρέμματα. Τα επτά από αυτά και συνολικά 60 από τις 111 ανεμογεννήτριες χωροθετούνται στο όρος Κόχυλας που έχει ενταχθεί από το 2006 στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστασίας της Φύσης «Natura 2000». Επιπλέον, η περιοχή έχει χαρακτηριστεί και ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας της Ορνιθοπανίδας (ΖΕΠ), συνολικής έκτασης 40.967 στρεμμάτων. Οι 60 ανεμογεννήτριες θα καταλαμβάνουν έκταση 26.020 στρεμμάτων, δηλαδή το 63,5% της έκτασης Natura, ακυρώνοντας ουσιαστικά τους λόγους διατήρησής της!

Η κάθε ανεμογεννήτρια θα διαθέτει πτερωτή τριών πτερυγίων μεταβλητού βήματος, διαμέτρου 90 μέτρων και θα αποτελείται από έναν μεταλλικό πυλώνα ύψους μεταξύ 80 και 90 μέτρων. Ο δε πυλώνας θα φέρει διάμετρο 4,5 μέτρα στη βάση του και 2,5 μέτρα στην κορυφή του. Συνολικά δηλαδή το ύψος κάθε ανεμογεννήτριας θα φτάνει περί τα 135 μέτρα (πυλώνας συν πτερύγιο).

Το δυναμικό του συνολικού έργου της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας των 333 MW που επιδιώκεται να παραχθεί από το νησί της Σκύρου προσεγγίζει το 1/3 της ισχύος του λιγνιτικού σταθμού της Μεγαλόπολης. Από την άλλη, το εν λόγω έργο κατατάσσεται πέμπτο σε μέγεθος ισχύος αδειών, μεταξύ του συνόλου των νησιών του ελλαδικού χώρου, ενώ νησιά τουλάχιστον διπλάσιας έκτασης από τη Σκύρο και υψηλότερου αιολικού δυναμικού έχουν επιβαρυνθεί σαφώς λιγότερο σε επίπεδο εγκατάστασης ισχύος αδειών, με αποτέλεσμα η Σκύρος να κατέχει την τρίτη θέση ως προς τη σχέση ισχύος MW και εδαφικής έκτασης.

Το συνολικό μήκος των νέων δρόμων για την πρόσβαση στα γήπεδα εγκατάστασης των αιολικών πάρκων και στους υποσταθμούς, καθώς και για τη διάνοιξη δρόμων για τη διασύνδεση των ανεμογεννητριών, υπολογίζεται σε 60.957 μέτρα, ενώ σε μήκος 6 χιλιομέτρων υφιστάμενων χωματόδρομων προβλέπεται να γίνουν διαπλατύνσεις. Επιπλέον, θα κατασκευαστούν δέκα οικίσκοι ελέγχου, ο καθένας με εμβαδόν 120 τ.μ., εκ των οποίων οι έξι εντός της περιοχής Natura. Επιπλέον, από τα έργα οδοποιίας θα προκύψει περίσσεια χωμάτων 448.089 κυβικών μέτρων, μετά και την αξιοποίηση μέρους αυτών σε επιμέρους εργασίες του συνολικού έργου.

Σαν να μην έφταναν αυτά, άλλες 33 ανεμογεννήτριες έχουν προγραμματιστεί να εγκατασταθούν στις νησίδες της Σκύρου, με άδεια που έχει εκδοθεί ήδη από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), ανεβάζοντας το σύνολο σε 144 με συνολική ισχύ 432 MW, γεγονός που συνιστά τη μεγαλύτερη εγκατάσταση ανεμογεννητριών στην Ευρώπη που γίνεται σε τόσο μικρό νησί.

Κι επειδή, τελευταία, γίνεται πολύς λόγος για «ανάπτυξη και επενδύσεις», αξίζει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο έργο δεν διαθέτει αυτά τα χαρακτηριστικά. Γιατί, όπως ομολογούν και οι ίδιοι οι επενδυτές και αποδεικνύει με μελέτη της η Τράπεζα Πειραιώς το 2010, το 90% περίπου από τα 650 εκατ. ευρώ που θα κοστίσει το έργο θα δαπανηθούν στο εξωτερικό για την αγορά των ανεμογεννητριών και των καλωδίων σύνδεσης και μόλις ένα 10% θα περισσέψει για την εγχώρια οικονομία. Αρα, η προστιθέμενη αξία αυτής της επένδυσης στην ελληνική οικονομία αποβαίνει μηδαμινή.

Φόβοι για οικονομικό μαρασμό

Ο βασικός λόγος που οι Σκυριανοί αντιδρούν στην εγκατάσταση του θηριώδους αιολικού πάρκου στο νησί τους είναι ότι θα επιφέρει μια μη αναστρέψιμη καταστροφή τόσο στην οικονομία όσο και στο περιβάλλον του. Και αυτό γιατί η μετατροπή της περιοχής σε βιομηχανική ζώνη παραγωγής ενέργειας θα έχει αποτέλεσμα τη δραματική υποβάθμιση του τοπίου και του φυσικού περιβάλλοντος ολόκληρης της Σκύρου.

Το έργο, υποστηρίζουν, είναι απολύτως ασύμβατο με το μικρό μέγεθος του νησιού και μαζί με την εγκατάσταση άλλων 33 ανεμογεννητριών στις νησίδες της Σκύρου, το καθιστά ως τη μεγαλύτερη εγκατάσταση ανεμογεννητριών στην Ευρώπη, που γίνεται σε ένα τόσο μικρό νησί.

Εντούτοις, οι Σκυριανοί και το σύνολο των φορέων του νησιού απέχουν από τη λογική του «όχι στην αυλή μου», λόγος για τον οποίο τάσσονται υπέρ της αιολικής ενέργειας συμφωνώντας με την εγκατάσταση ενός αριθμού ανεμογεννητριών που, όμως, δεν θα ξεπερνά εκείνον που είναι απαραίτητος για την κάλυψη των αναγκών του νησιού. Μάλιστα ο Δήμος Σκύρου, θέλοντας να συμβάλει στην αύξηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές αποδέχθηκε την εγκατάστασή τους για το διπλάσιο των αναγκών του νησιού σε περίοδο αιχμής και σε βάθος δεκαετίας, δηλαδή, συνολικά, την εγκατάσταση αιολικής ενέργειας για 24 MW, ισχύος που απέχει πολύ από τις σχεδιαζόμενες επενδύσεις των 432 ΜW.

«Ο αυξημένος τουριστικός ρόλος τον οποίο έχει προσδώσει στο νησί μας η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και η συνειδητή επιλογή της τοπικής μας κοινωνίας για ήπια τουριστική ανάπτυξη έχουν φέρει το νησί μας σε αξιοζήλευτη θέση από πλευράς ποιοτικών τουριστικών υπηρεσιών, προσελκύοντας κάθε χρόνο ολοένα και περισσότερους επισκέπτες. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ασχολείται πλέον άμεσα ή έμμεσα με τον τουρισμό. Η αλλοίωση όμως του φυσικού τοπίου και η ισοπέδωση των βουνών προκειμένου να εγκατασταθεί ένα μεγάλο πλήθος γιγαντιαίων ανεμογεννητριών θα υποβαθμίσει κατακόρυφα την τουριστική αξία της Σκύρου, θα προκαλέσει σοβαρή μείωση της τουριστικής κίνησης, θα βάλει φρένο στην ανάπτυξη του νησιού μας και θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε οικονομικό μαρασμό και σημαντική αύξηση της ανεργίας» καταγγέλλει η Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα. Σημειώνεται ότι η Σκύρος διαθέτει αυτή τη στιγμή 3.000 κλίνες με Δείκτη Τουριστικής Λειτουργίας 110 (μεγάλη έως κύρια ανάπτυξη).

Ανάλογες και χειρότερες συνέπειες θα υπάρξουν και για την κτηνοτροφία και τη μελισσοκομία, παραδοσιακές ασχολίες σημαντικής μερίδας του πληθυσμού, με 20.000 αιγοπρόβατα και πάνω από 2.000 κυψέλες στο Βουνό της Σκύρου.

Μαζί με τους κατοίκους έχουν συνταχθεί η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) που συνεργάζονται με τον δήμο στο τρέχον Πρόγραμμα LIFE για τη βιοποικιλότητα της Σκύρου, δεδομένου ότι στον χώρο εγκατάστασης των ανεμογεννητριών βρίσκεται η μεγαλύτερη αποικία του υπό εξαφάνιση μαυροπετρίτη (είδος γερακιού) παγκοσμίως.

Τα τελευταία χρόνια οι Σκυριανοί δίνουν έναν επίμονο δικαστικό αγώνα για να αποτρέψουν την εγκατάσταση του αιολικού πάρκου. Τη νομική επιμέλεια και τον χειρισμό της υπόθεσης έχουν αναλάβει ο κ. Γιώργος Ξανθούλης και οι συνεργάτες του, που από το 2008 ενεργούν για λογαριασμό του Δήμου Σκύρου, τριάντα δύο τοπικών φορέων και των δύο περιβαλλοντικών οργανώσεων και έχουν καταθέσει και κατά περίπτωση έχουν υποστηρίξει αιτήσεις ακύρωσης στο Συμβούλιο της Επικρατείας, υπομνήματα διαμαρτυρίας προς τις αρμόδιες υπηρεσίες, αλλά και υπομνήματα αντιρρήσεων στη ΡΑΕ, καθώς και καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Εξάλλου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκύψει ιδιαίτερα στο θέμα της αρχής της βιώσιμης ανάπτυξης (οικονομικά – περιβάλλον – κοινωνία) αλλά και της «φέρουσας ικανότητας» του νησιού.