Η ΦΙΛΙΚΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΜΕ ΕΠΑΡΚΕΙΑ ΠΟΡΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

Απόσπασμα από: Θέση των υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την ανάπτυξη συμφωνίας εταιρικής σχέσης και προγραμμάτων στην Ελλάδα για την περίοδο 2014-2020 (http://www.eetaa.gr/anakoinoseis/14022013_eu_position_paper_gr.pdf  )

Η ορθολογική διαχείριση των πόρων (που περιλαμβάνουν τη βιοποικιλότητα, τα ύδατα,  το έδαφος και τον αέρα) και η επάρκεια των πόρων αποτελούν δυναμικό για ανάπτυξη και δημιουργία απασχόλησης στην Ελλάδα, με διασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος. Συγκεκριμένα, η προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αποτελεί βασική προτεραιότητα που απαιτεί σημαντικές επενδύσεις και χρησιμοποίηση διεθνών ορθών πρακτικών.

Η βελτίωση της διαχείρισης των φυσικών πόρων και προστασία του περιβάλλοντος.

Σε συνθήκες λειψυδρίας, η Ελλάδα πρέπει να δώσει έμφαση στην αποτελεσματικότερη χρήση του νερού από τη γεωργία, μέσω επενδύσεων σε αποδοτικότερα συστήματα άρδευσης, της παροχής συμβουλών για την επάρκεια του νερού και τη διατήρηση των ρυθμιστικών και διηθητικών λειτουργιών των εδαφών. Πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για τη βελτίωση της ποιότητας των υδάτων, του αέρα και του εδάφους και την προστασία του εδάφους από τη διάβρωση, τη συμπίεση, την αλάτωση, τις κατολισθήσεις και την απώλεια οργανικής ύλης.

Η Ελλάδα οφείλει ακόμη να εκπονήσει μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την προστασία και αποκατάσταση των δασών, για τις υπηρεσίες βιοποικιλότητας και οικοσυστήματος, ιδίως στους τόπους/ενδιαιτήματα που έχουν μεταβληθεί έντονα.

Η Ελλάδα πρέπει να αποκαταστήσει, να διατηρήσει και να βελτιώσει τη βιοποικιλότητα μέσω στοχευμένων γεωργοπεριβαλλοντικών μέτρων που στηρίζουν τους στόχους διατήρησης των τόπων του δικτύου NATURA 2000. Η προστασία της βιοποικιλότητας και η προώθηση υπηρεσιών οικοσυστήματος, συμπεριλαμβανομένων των πράσινων υποδομών, θα συμβάλει στη στήριξη ασφαλών για το περιβάλλον γεωργικών συστημάτων. Πρέπει να προβλεφθεί η παροχή στήριξης για τη δημιουργία θαλάσσιων ή αλιευτικών προστατευόμενων περιοχών που προβλέπονται στον κανονισμό για τη Μεσόγειο (Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1967/2006 του Συμβουλίου. 21)  και η παροχή επαρκών κινήτρων για τη διαχείρισή τους.

Η γη είναι επίσης ένας πεπερασμένος φυσικός πόρος και η διαχείριση της πρέπει να βελτιωθεί. Η ολοκλήρωση χωροταξικού σχεδιασμού και σχεδίου χρήσεων γης θα συμβάλει σημαντικά στην προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων και τη διασφάλιση της βιωσιμότητάς τους. Πρέπει να αναπτυχθεί και να τεθεί σε λειτουργία με αποτελεσματική διαχείριση ένα σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρισης της γης που ανήκει στο κράτος.

Η Ελλάδα πρέπει να προστατεύσει το θαλάσσιο περιβάλλον της και τους θαλάσσιους πόρους με την εφαρμογή της νέας κοινής αλιευτικής πολιτικής (ΚΑΠ) και την ανάπτυξη βιώσιμων κοινοτήτων παράκτιας αλιείας. Η βελτίωση της συλλογής δεδομένων για τους σκοπούς της διατήρησης των πόρων και της ενίσχυσης του ελέγχου της εφαρμογής των κανόνων της ΚΑΠ και η αποτελεσματική μείωση της υπερβάλλουσας ικανότητας είναι προβληματικοί τομείς. Θα πρέπει επίσης να στηριχθεί η βιώσιμη εκμετάλλευση των θαλάσσιων υδάτων και παράκτιων περιοχών με την εφαρμογή της οδηγίας πλαισίου για τη θαλάσσια στρατηγική και τη θέσπιση ενός θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού (ΘΧΣ)/ολοκληρωμένης διαχείρισης παράκτιων ζωνών (ΟΔΠΖ) για να ενθαρρυνθεί η ανάπτυξη της γαλάζιας οικονομίας της χώρας.

Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και μετριασμός της

Εφόσον οι υφιστάμενες προκλήσεις θα ενταθούν με την κλιματική αλλαγή, η Ελλάδα πρέπει να εφαρμόσει στρατηγικά μέτρα πρόληψης τόσο σε εθνικό όσο και ευρύτερο περιφερειακό πλαίσιο για τις πλημμύρες, τις πυρκαγιές και τη διάβρωση των ακτών, για την προστασία των δασών/καταπολέμηση των πυρκαγιών και αποκατάσταση, την προστασία του εδάφους και έναντι άλλων φυσικών κινδύνων. Πρέπει να προωθηθεί η συνεργασία στο περιφερειακό και διεθνές πλαίσιο. Πρέπει να ολοκληρωθεί το δασικό κτηματολόγιο και να είναι συμβατό με το εθνικό κτηματολόγιο.

Πρέπει να στηριχθεί η δυναμική του γεωργικού τομέα να προσαρμοστεί στην κλιματική αλλαγή και για να ωφεληθεί από το οικονομικό δυναμικό του τομέα των γεωργικών τροφίμων και για να στηριχθεί ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής.

Μετάβαση σε μια ενεργειακά αποδοτική οικονομία με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και προώθηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ)

Πρέπει να αναπτυχθεί μια συνολική στρατηγική, τόσο σε εθνικό επίπεδο και με συνδέσεις και ανταλλαγές ορθών πρακτικών με το εξωτερικό, για την προώθηση της παραγωγής και διανομής οικονομικά βιώσιμης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και να βελτιστοποιηθεί το ενεργειακό μείγμα με την αύξηση των ΑΠΕ. Πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην αναβάθμιση και επέκταση του ηλεκτρικού δικτύου. Η Ελλάδα διαθέτει δυναμικό για να υπερβεί τον εθνικό στόχο του 18%· το μερίδιο αγοράς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μπορεί να ανέλθει στο 25%. Πρέπει να αξιοποιηθούν πλήρως οι ευκαιρίες για την τοπική οικονομία και τις ΜΜΕ. Πρέπει να ληφθούν μέτρα για τη διευκόλυνση και ενθάρρυνση της προσφοράς και χρησιμοποίησης οικονομικά αποδοτικών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως η βιομάζα, η ηλιακή και αιολική ενέργεια, η καθαρή ενέργεια θαλασσών και η υδροηλεκτρική ενέργεια, και στα αγροτικά νοικοκυριά και τις εκμεταλλεύσεις.

Η ενεργειακή απόδοση και η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις δημόσιες υποδομές και στον τομέα της στέγασης παρέχει μεγάλο επιχειρηματικό δυναμικό, ιδίως για τα δημόσια κτίρια και τα νοικοκυριά. Πρέπει να επιδιωχθούν ορισμένες πρωτοβουλίες, ιδίως η εφαρμογή του προγράμματος «ενεργειακής απόδοσης των νοικοκυριών», του «ειδικού προγράμματος για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών  συστημάτων στα κτίρια» και δράσεων οικολογικού τουρισμού. Πρέπει να ενθαρρυνθούν οι έλεγχοι απόστασης για την εξοικονόμηση ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση, με μέτρα όπως τα «ευφυή δίκτυα» και η «ευφυής μέτρηση».

Πρέπει να εξεταστεί η δυνατότητα συστημάτων αποκεντρωμένης παραγωγής και κατανάλωσης και να σχεδιαστούν αποτελεσματικά συστήματα τροφοδότησης. Η Ελλάδα θα πρέπει να παρέχει κίνητρα για να προωθήσει στρατηγικές για χαμηλές εκπομπές άνθρακα στις αστικές και αγροτικές περιοχές καθώς και στα νησιά. Θα πρέπει να στηρίζει λύσεις ευφυούς και καθαρής κινητικότητας, ιδίως στις μεσοαστικές περιοχές,  και να στηρίζει εκστρατείες για την ορθολογική και οικονομική χρήση ενέργειας. Πρέπει να σχεδιαστούν κίνητρα για την αποτελεσματικότερη χρήση της ενέργειας στη γεωργία και την επεξεργασία τροφίμων με επενδύσεις σε κτίρια και εγκαταστάσεις μεγαλύτερης ενεργειακής απόδοσης. Τέλος, πρέπει να αναπτυχθούν προσεγγίσεις οικοσυστημάτων για τη διατήρηση και τη βελτίωση της φυσικής παγίδευσης διοξειδίου του άνθρακα (δάση, θαλάσσιο περιβάλλον, εδάφη), περιλαμβανομένων των οικολογικών αγροτικών και αστικών υποδομών.