KΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: ΕΝΑ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΟΠΗΣ- ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

Πηγή: epixeiro.gr

Στην Puglia της Νοτίου Ιταλίας, 280 κοινωνικές επιχειρήσεις υποστηρίχθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. 21 από αυτές δημιουργήθηκαν πρόσφατα. 1.500 άνθρωποι ωφελήθηκαν. Όλα αυτά στάθηκαν δυνατά μέσα από ένα διεθνές πρόγραμμα επιδοτήσεων υπό τη διαχείριση της περιφερειακής ομοσπονδίας συνεταιρισμών στην περιοχή που ονομάζεται Confcooperative Puglia.

Ο προϋπολογισμός του προγράμματος ήταν 8 εκατομμύρια ευρώ, 5 από τα οποία συνεισέφερε το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και 3 εκατομμύρια που επένδυσε η περιφέρεια. Η Confcooperative Puglia υλοποιεί και άλλα προγράμματα με στόχο για παράδειγμα τη στήριξη της αυτό-απασχόλησης στον τομέα των αγροτικών τροφίμων για μετανάστες καθώς και δράσεις ανάπτυξης του συνεταιριστικού κινήματος.

Στο Goteborg της Σουηδίας, η Companion, ένας οργανισμός υποστήριξης της Κοινωνικής Οικονομίας βοηθά να δημιουργηθούν νέες επιχειρήσεις της Κοινωνικής Οικονομίας σε διάφορα πεδία και επικεντρώνεται ιδιαίτερα στην ενσωμάτωση μέσω της εργασίας. Κάθε χρόνο, δημιουργεί παραπάνω από 50 κοινωνικές επιχειρήσεις. Η Companion Goteborg είναι ενεργός στην προώθηση του κοινωνικού franchise σε ευρωπαϊκό επίπεδο και έτσι διαχέει και αναπαράγει βέλτιστες πρακτικές από το χώρο της Κοινωνικής Οικονομίας, όπως η αλυσίδα ξενοδοχείων Le Mat. Ένα έργο που τώρα εξελίσσεται είναι η δημιουργία ενός περιφερειακού ταμείου επενδύσεων σε συνεργασία με Ευρωπαϊκούς φορείς κοινωνικών επενδύσεων όπως η SEFEA και η SOFICATRA.

Στην περιφέρεια της Paca, όπου η Μασσαλία είναι πρωτεύουσα, υπάρχουν σήμερα 46.500 επιχειρήσεις της Κοινωνικής Οικονομίας, που αντιπροσωπεύουν το 13% όλων των ιδιωτικών επενδύσεων στην περιοχή. Υπάρχουν διάφορες σε ποικίλους τομείς, από τον τραπεζικό ως τον αγροτικό, τον κοινωνικό και τις πολιτιστικές υπηρεσίες. Το 2007, η περιφέρεια αυτή έθεσε σε λειτουργία ένα πρόγραμμα Κοινωνικής Οικονομίας. Η δράση αυτή συμπληρώθηκε το 2012 από μια πρωτοβουλία δημιουργία συμφώνων για την ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας. Υπάρχει τώρα ένα ειδικό ταμείο εκεί, που υποστηρίζει χρηματοδοτικά τέτοια προγράμματα. Τα τελευταία δέκα χρόνια συνεισέφερε στη διατήρηση και τη δημιουργία 14.000 θέσεων εργασίας. Η μέση χρηματοδότηση είναι 40.000 για κάθε κοινωνική επιχείρηση. Οι μορφές της υποστήριξης ποικίλουν, περιλαμβάνοντας δωρεών συμβουλευτική για κεφαλαιακή ενίσχυση, δάνεια και εγγυήσεις.

Το REVES, ένα δίκτυο που προωθεί τη συνεργασία στην Κοινωνική Οικονομία

Αυτό που είναι κοινό στα παραπάνω παραδείγματα είναι η συνεργασία μεταξύ των επιχώριων δημοσίων αρχών και των φορέων της Κοινωνικής Οικονομίας. Υπάρχουν παραδείγματα ων ου έστιν αριθμός σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Κοινό επίσης είναι το γεγονός πως οι παραπάνω αρχές και οργανισμοί είναι μέλη του REVES, του Ευρωπαϊκού Δικτύου Πόλεων και Περιφερειών για την Κοινωνική Οικονομία. Το REVES είναι ένας μοναδικός ευρωπαϊκός οργανισμός, ο μόνος στην Ευρώπη που βασίζεται σε δημόσιες αρχές και φορείς της Κοινωνικής Οικονομίας. Μέλη του είναι περίπου 80 οργανισμοί πανευρωπαϊκά. Τα μέλη του REVES στρατεύονται στην προώθηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας για μια κοινωνία που είναι δίκαιη, ολοκληρωμένη, συμμετοχική και υπεύθυνη.

Ειδικότερα, το REVES αναπτύσσει δράσεις πρόνοιας, κοινωνικής ενσωμάτωσης και ίσων ευκαιριών, δράσεις τοπικής ανάπτυξης της απασχόλησης και της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, προγράμματα βιώσιμης ανάπτυξης, πράσινη επιχειρηματικότητα, πολιτικές συμμετοχής και αλληλεγγύης. Τρεις είναι οι βασικοί άξονες των δραστηριοτήτων του: Lobbying, η Διοργάνωση ευρωπαϊκών προγραμμάτων και η ανταλλαγή τεχνογνωσίας.

Το REVES συνδιαλέγεται με τους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ειδικότερα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά και με συμβουλευτικά σώματα, όπως η Επιτροπή των Περιφερειών και η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή. Τα μέλη του REVES έχουν συνεπώς άμεση πρόσβαση στη διαμόρφωση των ευρωπαϊκών πολιτικών σε πραγματικό χρόνο.

Υπάρχουν διάφορες σημαντικές ατζέντες που μας απασχολούν σήμερα. Η αναμόρφωση των δημοσίων προκηρύξεων για αναθέσεις έργου, η δημιουργία των Ευρωπαϊκών Ταμείων Κοινωνικής Επιχειρηματικότητα και πάνω απ όλα η διαμόρφωση των πολιτικών συνοχής για το προγραμματικό διάστημα 2014-2020. Μια επιρροή των θέσεων του REVES είναι ορατή, για παράδειγμα η θέση μας πως η αγορά υπηρεσιών από το κράτος μπορεί να εξυπηρετεί και κοινωνικούς σκοπούς. Το REVES συμμετέχει στο δομημένο διάλογο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πολιτική συνοχής. Ειδική μέριμνα δίνουμε στις συνεργασίες μέσα σε και περί την Κοινωνική Οικονομία, καθώς και με τις τοπικές αρχές. Η Κοινωνική Οικονομία σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές θα πρέπει να υποστηριχθούν χρηματοδοτικά από όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γενικές πολιτικές και εξειδικευμένες δράσεις όπως αυτές που ενδεικτικά παρουσιάσαμε αποτελούν σημαντικά εργαλεία για την αξιοποίηση των εγγενών πόρων που κρύβουν στα σπλάχνα τους οι περιφέρειες και οι τοπικές κοινότητες.

Μέσω των ευρωπαϊκών προγραμμάτων του REVES, δημιουργούνται καινοτομικές πρωτοβουλίες και μέθοδοι σε διάφορα πεδία με μεγάλη σημασία για τις τοπικές κοινότητες, την απασχόληση, την ενσωμάτωση, τη συμμετοχή, τις ποιοτικές υπηρεσίες, την προσβάσιμη κατοικία και τη συσσώρευση κεφαλαίων, για να αναφέρουμε μόνον μερικά. Το 2012, το REVES επικεντρώθηκε σε δύο κύρια πεδία: την ποιοτική εργασία και το σεβασμό των δικαιωμάτων των πιο αδύναμων κοινωνικών ομάδων στις κοινωνίες μας, δηλαδή των νέων και των μεταναστών.

Το REVES δημιουργήθηκε με μια παιδαγωγική προοπτική. Πράγματι, απ το πρώτο του κιόλας πρόγραμμα το 1996, αναπτύξαμε μια μεθοδολογία αμοιβαίας μάθησης μεταξύ των μελών. Μαθαίνοντας ο ένας από τον άλλο, τα μέλη μας βρήκαν νέους δρόμους για την ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας στη δική τους περιοχή. Με την ανταλλαγή της τεχνογνωσίας και των πρακτικών διοικητικής ανάπτυξης τα μέλη μας δύνανται αφενός αν επηρεάσουν τη λήψη αποφάσεων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και αφετέρου να είναι σε θέση να αξιοποιήσουν βέλτιστα τα ευκαιρίες που η Ευρωπαϊκή Ένωση προσφέρει. Οργανώνουμε τη μαθησιακή διαδικασία σε δι-ευρωπαϊκό επίπεδο. Τώρα τελευταία, εξειδικευόμαστε περισσότερο στις δημόσιες συμβάσεις και στους κανόνες κρατικών ενισχύσεων. Είναι πράγματι ευαίσθητα ζητήματα όταν έχουν να κάνουν με τις κοινωνικές υπηρεσίες γενικού συμφέροντος και τον τρόπο οργάνωσής τους.

Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον

Η χρηματοδότηση της Κοινωνικής Οικονομίας γίνεται ολοένα και πιο σημαντικό ζήτημα, επειδή μειώνονται αισθητά οι δημόσιοι πόροι. Το REVES κοιτάει ακριβώς αυτό το θέμα, προσπαθώντας να δημιουργήσει συνθήκες για τη βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση ώστε να αναπτυχθεί η Κοινωνική Οικονομία σε τοπικό επίπεδο. Υπάρχουν διάφορα προγράμματα τοπικών ή περιφερειακών αρχών. Αυτά θα μπορούσαν να έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο και πιο διαρκή επιρροή αν εντάσσονταν σε μια γενικότερη θεώρηση, που θα κινητοποιούσε το τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό δυναμικό, θα αξιοποιούσε τις ευκαιρίες της Κοινωνικής Οικονομίας, ως καταλύτη για την βιώσιμη τοπική ανάπτυξη. Για να το πετύχουμε αυτό, είναι κρίσιμο να έχουμε εξωτερική βοήθεια ώστε να πάρει μπρος η μηχανή. Ένα τέτοιο παράδειγμα που αναπτύσσουμε στο REVES είναι το «Πρόγραμμα Χρηματοδότησης», όπου συγκεντρώνουμε τους μεγαλύτερους κοινωνικούς επενδυτές στην Ευρώπη. Με ένα συνδυασμό εκπαίδευσης, σχεδιασμού και χρηματοδότησης, το πρόγραμμα θα αυξήσει τις υπάρχουσες δημόσιες πρωτοβουλίες σε τοπικό επίπεδο και θα δημιουργήσεις νέες, δυνατές συνεργασίες.

Η τοπική συνεργασία μεταξύ των δήμων, των περιφερειών, της Κοινωνικής Οικονομίας και των ειδικών μπορεί να ξεκλειδώσει μοναδικές δυνατότητες που κρύβουν μέσα τους οι κοινωνίες, οι άνθρωποι και ο τόπος. Είναι μια ευκαιρία για την Ευρώπη που ονειρευόμαστε και μας αφορά όλους!

17/01/2013